Mozart

Wolfgang Amadeus Mozart, Avusturyalı besteci (1756-1791).

Mozart'ın yaşamı bir peri masalı gibi başlar ve çocukluğu bir efsane olarak belirlenir: dört yaşındayken klavsen çalıyor, altısında yaptığı besªteler, babasını, onun müzik eğitimiªni bizzat ele almağa yöneltiyordu. Birkaç yıl içinde tam bir virtüöz olªdu; klavsen, keman ve org çalarken doğaçtan besteler yapabiliyor, hattâ orkestra bile yönetebiliyordu.

harika çocuğun Avrupa turnesi

Bunlara dayanarak babası, oğlu için Avrupa'da bir dizi konser düzenlemeªğe karar verdi. Ve genç Mozart böyªlece Fransa, Belçika, İngiltere, İtalya ve Orta Avrupa'yı dolaştı. Her yerde büyük bir ilgiyle karşılandı, el üstünde tutuldu. Ama halkın en çok hayªranlık duyduğu şeyin ne olduğunu kestirmek güçtü: herkes bu harika çocuğa mı, yoksa o tarihte belirmiş olan müzik dehasına mı hayrandı? On altı yaşındayken, doğduğu şehrin (Salzburg) başpiskoposu taralından koro şefliğine atandı. Ama çok kısa zamanda gene özgürlüğüne kavuştu, gene yolculuklar yaptı, sonra da 1780'de Viyana'ya yerleşti.

sefalet ve şöhret

İki yıl sonra Constance Weber ile evlendi ve Tuna kıyılarında, hem baªşarısızlıklarla, hem de birkaç parlak başarıyla dolu çetin bir yaşam sürdü. Art arda, şöhreti de, gözden düşmeyi de, sefaleti de tattı.

1788'de Don Juan'ın Prag'da kazanªdığı zafer onu çok sevindirmişti. Ama Viyana'ya dönmek zorunda kaldı ve burada saray bestecisi oldu. Mozart'ın son yılları sefalet ve hasªtalık ile kararmıştır. Son başeserleri olan, 39, 40 ve 41 numaralı üç senfoªniyi, Sihirli Flüt operasını ve Requiem'i çok zor koşullar altında besteªledi. 35 yaşında öldü.

Mozart'ın sanatı, uyumlu bir senªtez halinde çeşitli etkileri birleştirir: Alman ciddîliği, Fransız nükteciliği ve İtalyan zarafeti. Sadeliği ve anlaşılırlığı yönünden, büyük klasiklerin (Bach, Haendel) vârisidir. Derin kaygı ve sonsuz sevinç çelişkileri yöªnünden de romantiklerin Beethoªven) habercisi sayılır.

bazı eserleri

52 senfoni; 27 piyano konçertosu; birkaç opera ve bu arada Saraydan Kız Kaçırma ile Cosi Fan Tutte; 18 missa; sonatlar, dörtlüler, serenatlar v.b.